Dramatyczne sceny na granicy Stanów Zjednoczonych i Kanady. Pędzące auto wzbiło się w powietrze i uderzyło w przejście graniczne, powodując eksplozję. Wybuch był tak potężny, że
7. Jezioro Peipsi-Pskow - 3555 km². Malownicze miejsce, idealne na relaks z dala od hałaśliwej metropolii. Położone jest na granicy Estonii z regionami Pskow i Leningrad. A część nazwy Chudsk-Pskow właśnie pochodzi od etnonimu „cud”, który w Rosji był używany do oznaczania starożytnych Estończyków (z powodu ich „cudownego
Dziś z powodu zanieczyszczenia i wypłycenia jezioro jest na skraju śmierci. Jezioro Rainey. Znajduje się na granicy stanu Minnesota i kanadyjskiej prowincji Ontario. Całkowita powierzchnia - 932 km 2, większość znajduje się w Kanadzie. Jest to pozostałość po starożytnym jeziorze polodowcowym. Bogaty w ryby. W USA na wybrzeżu
Jezioro Bodeńskie co roku przyciąga miliony turystów za sprawą pięknych krajobrazów i wyjątkowego położenia. Jako, że zlokalizowane jest na granicy 3 państw i leży nad nim aż 9 miejscowości, z każdej strony obfituje w wiele atrakcji turystycznych. Które z nich warto zobaczyć podczas wizyty?
USA: koniec strajku w Hollywood. Redakcja - November 10, 2023. Hollywoodzcy aktorzy osiągnęli wstępne porozumienie z głównymi studiami filmowymi i telewizyjnymi w celu zakończenia strajku - poinformował związek zawodowy aktorów. Protest wstrzymał produkcję w całej branży filmowej i telewizyjnej na prawie cztery miesiące.
Po aktywnym dniu spędzonym na świeżym powietrzu można przysiąść w jednej z urokliwych kawiarni w centrum miasta lub wybrać się do któregoś z muzeów. Banff 5. Jezioro Waterton. Między południową Albertą a Montaną, na granicy Kanady z USA, znajduje się Park Narodowy Jeziora Waterton, który zachwyca bogactwem przyrodniczym.
Fototapeta wodospad niagara ze stanów zjednoczonych. Znajduje się na granicy kanady (prowincja ontario) i usa (stan. Wodospad Niagara Zdjęcia Kolumber.pl from kolumber.pl. Jezioro na granicy szwajcarii i włoch:. W razie czego w budce znajdują się automaty,. Hasło do krzyżówki „wodospad na granicy kanady i usa” w słowniku
Na nim funkcjonariusze straży granicznej stemplują czas pobytu w kraju. Jako turysta te powody mogą uniemożliwić wjazd do Kanady! Nawet jeśli jesteś zatwierdzony kanadyjski posiadacz eTA, należy pamiętać, że Imigracja, Uchodźcy i Obywatelstwo Kanady (IRCC) może odmówić Ci wjazdu do kraju na granicy. Oto niektóre z głównych
Droga 66: Seligman w Arizonie. Droga 66 to droga-legenda oraz ikona amerykańskiej wolności. Autostrada 66 rozpoczyna swój bieg w Chicago a kończy w miejscowości Santa Monica nad Pacyfikiem, przecinając aż osiem stanów w USA. Najciekawsza i najbardziej egzotyczna część trasy to zdecydowanie południowo-zachodnie stany: Arizona i
Kanada nie jest szara i zimna, a przekona się o tym każdy, kto odwiedzi TE miejsca. 12.04.2021. Redakcja. Udostępnij: Zobacz krajobrazy "Ani z Zielonego Wzgórza", eskimoską sztukę i przepiękne wodospady. Wybraliśmy 8 miejsc, które trzeba zobaczyć w Kanadzie. Witaj w krainie syropem klonowym płynącej!
O2d65A. Home Najnowsza krzyżówka Przejmować strachem Bohaterka opery "eugeniusz oniegin" p. czajkowskiego Mieszkaniec stolicy turcji, Żaglowiec holenderski Emploi thedy bary Patrzenie kosym okiem na czyjeś poczynania Jednostkowy, jednorazowy, osobliwy Na nim podpis Przytaczać Candy Trending Szklany gąsior Kościół parafialny Fiołek ogrodowy Magdalena lejdis Umożliwiają musze chodzenie po suficie Pachołek konny Rzemieślnik od frędzli Krewni ze strony ojca Pan z aleppo Komórka odbierająca bodźce Krzyżówka Środa, 27 Lipca 2022 Krzyżówka Wtorek, 26 Lipca 2022 Zobacz wszystko Piknik Słowo poszukiwanie ciekawe słowa Lancie Węch Samotnia Liszt Szkło Szyk Mróz Ewolucja Mikron Lekarz Kaczor Emocje Jarosz Tlen Jazz najbardziej poszukiwane słowa Dewon Wiking Marshall Kredytowanie Badham Farmerka Ćwok Knecht Kieliszeczek Marynarz Ta strona lub narzędzie stron trzecich jest używane do korzystania z plików cookie niezbędnych do działania i celów opisanych w Polityka plików cookie. Zamykając ten baner, ta strona przewija się lub nadal przegląda, zgadzasz się na używanie plików cookie. X
Kanada słynie z ogromnych połaci natury nietkniętych ludzką ręką. Kusi tym rokrocznie miliony turystów z całego świata, którzy przyjeżdżają tu spragnieni zieleni i świeżego powietrza. Miasteczka położone w okolicach wielkich parków narodowych również mają swój specyficzny klimat. 10. St John’sW prowincji Nowa Fundlandia i Labrador znajduje się piękne miasto portowe, a na pewno najbardziej kolorowe. Tutaj odnosi się wrażenie, że każdy budynek położony na miejskich wzgórzach ma ściany innego koloru. Jest to nietypowe dla miast położonych na tych szerokościach geograficznych, tym bardziej więc St John’s jest wyjątkowe. Miasto wibruje życiem kulturalnym: są tu muzea, galerie sztuki, bary, kluby muzyczne… Znajdujący się tu park miejski Pippy Park, to jeden z największych w Kanadzie. Można w nim nawet jeździć na nartach!Przed podróżą do Kanady – oprócz eTA nie zapomnij o ubezpieczeniu podróżnym do tego kraju. Możesz je kupić przez naszą stronę: John’s9. Jaskinie lodoweKanadyjska przyroda jest piękna o każdej porze roku. Jednak niektóre części kraju to krainy wiecznego śniegu i lodu. Jednym z takich miejsc jest Booming Ice Chasm, gdzie znajdują się wymagające i niebezpieczne lodowe jaskinie. Uwaga! Przeznaczone tylko dla doświadczonych grotołazów. Jaskiń w regionie jest jednak bez liku, dlatego każdy na pewno znajdzie coś dla siebie. Niektóre z nich są bardzo łatwo lodowe8. Hotel de GlaceTo prawdopodobnie najpiękniejszy hotel zbudowany z lodu na świecie. Znajduje się w Quebecu. Chociaż niemal wszystko jest tu zrobione z lodu, to pokoje i łóżka są przytulne i ciepłe. Na pewno nikt tu nie zmarznie, za to poczuje się jak król lub królowa lodowej de Glace7. Petit-Champlain, Quebec CityWe francuskojęzycznej części Kanady koniecznie trzeba zatrzymać się w mieście Quebec. Zwłaszcza w zimie! Kiedy na ziemi kładzie się warstwa śnieżnego puchu, a ulice oświetlają tysiące lampek, na pewno jest to jedno z najbardziej romantycznych miejsc w kraju, jeśli nie na kontynencie. Najbardziej urokliwą częścią miasta jest Petit Champlain. Nie dość, że zachwyca architekturą, to – jest to najstarsza dzielnica zakupowa w całej Ameryce Północnej!!! Warto ponieść się zakupowemu szaleństwu 😉Petit-Champlain, Quebec City6. BanffMiasto w samym sercu Parku Narodowego tej samej nazwy w otoczeniu imponujących gór. Do miast ściągają tłumy turystów ze względu na jego malownicze położenie i szereg możliwości. Można się tu wspinać, spacerować, jeździć na nartach i desce, na rowerze… Po aktywnym dniu spędzonym na świeżym powietrzu można przysiąść w jednej z urokliwych kawiarni w centrum miasta lub wybrać się do któregoś z Jezioro WatertonMiędzy południową Albertą a Montaną, na granicy Kanady z USA, znajduje się Park Narodowy Jeziora Waterton, który zachwyca bogactwem przyrodniczym. I nie ma w tym stwierdzeniu żadnej przesady! Łąki, lasy, góry, tundry subalpejskie, liczne strumienie i rzeki… A to wszystko można podziwiać z perspektywy wodnej właśnie! Park bowiem oferuje rejsy Waterton4. Jezioro MoraineW kanadyjskiej Albercie, w Parku Narodowym Banff znajduje się miejsce, w którym zechcesz być…zawsze! Jezioro Moraine, bo o nim mowa, jest chyba najbardziej znanym jeziorem świata. Jego zdjęcie znajdowało się w ofercie tapet różnych systemów operacyjnych, a także na dwudziestodolarowym banknocie. Stąd widok na góry otaczające jezioro nazywa się „Widokiem za 20 dolców”. W rzeczywistości jednak jest bezcenny. Można się tu wspinać, odpoczywać, leżeć, kontemplować, randkować i pływać kajakiem. Choć jezioro jest względnie trudno dostępne, to wiele agencji turystycznych organizuje wycieczki piesze do jeziora. Na popyt nie narzekają!Jezioro Moraine3. Góra AsgardKanada sprzyja miłośnikom wspinaczki. Znajdująca się w Parku Narodowym Auyuittuq góra Asgard to jedna z najpiękniejszych gór w kraju. Ma ledwo ponad 2 tysiące metrów wysokości i dwa szczyty. A widok z niej sprawia, że chce się więcej. Ale uwaga! Dostęp na szczyt nie należy do najłatwiejszych. Infrastruktura turystyczna w tym gigantycznym parku narodowym nie jest za bardzo rozwinięta. Znajduje się tam tylko jeden kemping! Warto jednak spakować plecak, namiot i dobre towarzystwo i wyruszyć na kilkudniowy trekking na Asgard2. Haffner CreekW Parku Narodowym Kootenay znajdziesz przepiękną oazę nietkniętą cywilizacją, wpisaną na Listę UNESCO. To Haffner Creek, do której najczęściej ciągną miłośnicy gór, wspinaczki i fotografii. Najbardziej jednak podoba się tu tym, którzy nie potrafią żyć bez adrenaliny. 😉 Znajdujące się tu strome, niemal proste, kamienne ściany są wyzwaniem nawet dla najbardziej doświadczonych wspinaczy. Ci, którzy preferują nieco spokojniejszą turystykę, przybywają na Haffner Creek, by podziwiać i fotografować niebywałe rzeźby skalne pokryte Creek1. Wodospad NiagaraNajbardziej znana wodna granica na świecie. Wodospady, bo właściwie jest ich trzy, są naturalną granicą pomiędzy Kanadą a Stanami Zjednoczonymi. Spadająca ze spektakularną siłą woda corocznie przyciąga miliony turystów. To również ogromna, naturalna elektrownia wodna. W lecie warto przyjść zobaczyć Niagarę po zmierzchu, kiedy to pojawiają się na niej świetlne iluminacje. W zimie z kolei, kiedy temperatury utrzymują się przez dłuższy czas poniżej zera, woda zamarza i tworzy niewiarygodne lodowe rzeźby na NiagaraWiza do Kanady. Sprawdź wymogi wjazdoweOd marca 2016 r. obywatele z polskim paszportem mają obowiązek posiadania elektronicznego potwierdzenia podróży, tzw. eTA (Electronic Travel Authorization). Ale uwaga! Tylko jeśli wybierasz się do Kanady samolotem albo w ramach tranzytu. Electronic Travel Authorization jest połączone z paszportem i jest ważne przez 5 lat lub do czasu wygaśnięcia paszportu, jeśli ten termin jest krótszy. Jak ubiegać się o eTA? Możesz ją wyrobić za naszym pośrednictwem
Wodospad Niagara leżący na granicy kanadyjsko-amerykańskiej to jedna z największych i najbardziej rozpoznawalnych atrakcji USA. Potężny, przygotowany przez naturę spektakl tworzy rzeka Niagara płynąca z jeziora Erie do jeziora Ontario, która pokonuje prawie 160 metrową różnicę poziomów przelewając z hukiem w każdej sekundzie kilka milionów litrów wody. Co znajdziesz w tym artykule:1 Wodospad Niagara podstawowe American Bridal Veil Horseshoe Fall2 Wodospady Niagara – wycieczki które warto Wycieczka: Maid of the Wycieczka: Cave of The Wycieczka: Journey Behind the Falls3 Wodospady Niagara – nocna Czy wciąż warto odwiedzić Wodospad Niagara?5 Wodospad Niagara przekroczenie granicy Niagara – mapka atrakcji turystycznych Wodospad Niagara podstawowe informacje Mało kto wie, iż Wodospad Niagara tworzą faktycznie trzy położone bardzo blisko siebie kaskady wodne. To właśnie one, rozpostarte na długości 1127 m tworzą ten gigantyczny zespół wodospadów kaskadowych, przelewających z hukiem ponad miliona litrów wody w ciągu jednej sekundy. Odwiedzając Niagara Falls będziecie mogli zobaczyć: American Falls To drugi co do wielkości wodospad, leżący całkowicie po stronie amerykańskiej. Wiele osób pierwszy raz przyjeżdżających w to miejsce błędnie myli go prawdziwą Niagarą. American Falls (Wodospad Amerykański) to aż 290 metrów szerokości i 34 metry wysokości (w najwyższym z punktów) Bridal Veil Falls To najmniejszy z wodospadów tworzących Niagarę. Ma niespełna 17 metrów szerokości i spada z wysokości 24 m. Bridal Veil Falls ( Wodospad Ślubny Welon) zlokalizowany jest całkowicie po amerykańskiej stronie rzeki Niagara River. Niewielka wyspa Luna Island rozdziela go od pozostałych kaskad. Horseshoe Fall To największy, najszerszy i najpotężniejszy wodospad w systemie Niagara Falls. Horseshoe Fall (Wodospad Podkowa) to gigantyczna szerokość 820 metrów i wysokość 51 metrów. 90% tego wodospadu znajduje się po stronie kanadyjskiej i dla tego często nazywa się go również Wodospadem Kanadyjskim (Canadian Falls) Wodospady Niagara to system trzech kaskad wodnych. Tak na prawdę turyści przyjeżdżający na granicę Stanów Zjednoczonych i Kanady nie zwracają zupełnie uwagi po której stronie granicy leżą wodospady. Większość z nich nawet nie zdaje sobie sprawy, że faktycznie kilka razy dziennie przekraczają otwartą w tym miejscy granicę USA/Kanada. Potęga Niagary… Czy najbardziej fotografowany w Stanach Zjednoczonych wodospad, nazywa się Horseshoe Fall czy Canadian Fall to mało istotne. Liczy się potęga, wysokość, huk z jakim spada woda i magia tego miejsca. Magię tworzą wszechobecne kropelki wody zamieniające się przepiękną tęczę otaczającą w słoneczne dni cały Wodospad Niagara. Płynąca w dole kanionu rzeka Niagara (Niagara River) rozdziela nie tylko państwa ale również dwa bliźniacze, położone po przeciwnych stronach granicy miasta o takiej samej nazwie. Jest to kanadyjski i amerykański Niagara Falls. Te małe niespełna 50 tys. miasta tętnią życiem dzięki setkom tysięcy turystów przybywających tutaj co roku aby podziwiać uroki wodospadu Niagara. Amerykańska Niagara – „American Falls” (na pierwszym planie) oraz Horseshoe (tzw. Prawdziwa Niagara). Widok od strony kanadyjskiej Ten przygotowany przez naturę potężny spektakl sprawia niezapomniane wrażenia również dzięki wszechobecnym udogodnieniom. Estakady, mosty, wysięgniki, wieże widokowe, statki wycieczkowe, helikoptery unoszące się nad głowami pozwalającym turystom znaleźć się w centrum widowiska. Kilkadziesiąt firm prześciga się codziennie w pomysłach aby dotrzeć jak najbliżej rozpryskującej się kurtyny wodnej. Wodospady Niagara – wycieczki które warto zobaczyć. Wycieczka: Maid of the Mist Jedną z największych i najstarszych atrakcji atrakcji oferowanych dla turystów jest kilkunastominutowy rejs małym statkiem wycieczkowym o nazwie „Maid of the Mist”. Za niespełna $ można doświadczyć i odczuć na własnej skórze potęgę wodospadów. Statek zabiera nas bowiem praktycznie pod samą kipiącą i ryczącą ścianę spadającej z wysokości 158 metrów wody. Każda z osób wchodząca na statek otrzymuje darmową pelerynę, gdyż można naprawdę nieźle zmoczyć się od rozpryskującej się w powietrzu wody. Dla osób zamierzających robić zdjęcia polecam zakup specjalnych wodoodpornych osłon na aparat lub używania wodoodpornych kamerek typu GoPro. Huk jaki towarzyszy spadającej wodzie jest tak duży iż praktycznie nie możliwa jest swobodna rozmowa gdy statek podpłynie tuż pod wodospad. UWAGA: Ponieważ jest to najbardziej popularna z wycieczek polecam zakup biletów online. Więcej informacji na temat tej atrakcji znajdziecie TUTAJ – KLIK. Statek Maid of The Myst widoczny z mostu Raibow Bridge. Wodospad Niagara widoczny z pokładu statku Maid of The Myst Amerykańska część wodospadu widoczna z pokładu statku Wycieczka: Cave of The Winds Wycieczka do „Jaskini Wiatrów” to druga najbardziej popularna atrakcja nad Wodospadem Niagara którą koniecznie trzeba zaliczyć. Zjazd windą ponad 53 metry w dół gardzieli wodospadu Bridal Veil Falls to już nie lada atrakcja. Jeśli jednak dodamy do tego spacer (drewnianymi kładkami) pomiędzy ryczącymi hektolitrami wody będzie to wręcz idealne doświadczenie ogromnej siły wodospadu. Bilety na tą wycieczkę można kupić na miejscu. Proszę również przygotować się na znaczne kolejki w sezonie (czerwiec – październik). Cena biletu dla osoby dorosłej to $ ($ dla dzieci do lat 12). Więcej informacji na temat atrakcji znajdziecie TUTAJ – KLIK Cave of The Winds to wycieczka na której na pewno się zmoczycie. Bliski kontakt z wodospadem Wycieczka: Journey Behind the Falls Kolejną, wartą polecenia atrakcją jest wycieczka specjalnie wykutymi w skale za wodospadem tunelami. „Journey Behind the Falls” to 45 minutowa trasa pozwalająca nam zobaczyć Niagarę z drugiej, można by rzec wewnętrznej strony. Trasa wykuta jest na wysokości 150 stóp i prowadzi nas do punktu zwanego „Cataract Portal” znajdującego się w 1/3 odległości od środka wodospadu. Na szczególną uwagę zasługuje wycieczka tunelami w ciągu zimy. Podziwiać wówczas można niesamowite formy stworzone przez zamarznięta wodę. Koszy wyprawy tunelami to $ (dolary kanadyjskie). Cena ta ulega obniżeniu w czasie zimy do $ ze względu na częściowa niedostępność trasy ze względu na niebezpieczne oblodzenie. Bilety można kupić na miejscu w „kiosku”. W sezonie wakacyjnym musicie jednak przygotować się na prawie godzinne stanie w kolejce. Więcej informacji na temat tej wycieczki znajdźcie TUTAJ – KLIK UWAGA: Ta atrakcja jest dostępna TYLKO od strony kanadyjskiej Wycieczka „za wodospadem” to jedna z ciekawszych atrakcji Wodospady Niagara – nocna iluminacja. Nocą wodospady Niagara podświetlają dziesiątki kolorowych reflektorów, a zabarwione ich blaskiem masy wody spadają w ciemność, tworząc niezwykły widok. Iluminacjom towarzyszy widowisko tupu „światło i dźwięk”, gdzie w rytm muzyki zmieniają się kolory i zabarwienia wodospadu. Spektakle te odbywają się oczywiście po zachodzie słońca. Warto dowiedzieć się z darmowego biuletynu informacyjnego dostępnego na miejscu o których godzinach można podziwiać to widowisko. Informacje na temat iluminacji możecie również znaleźć TUTAJ – KLIK Wodospad Niagara (część kanadyjska)- nocna iluminacja. Wodospad Niagara (część amerykańska) – nocna iluminacja Oczywiście nad nocnym niebem wodospadów Niagara nie może zabraknąć również sztucznych ogni. W listopadzie (gdy dni stają się coraz krótsze), rozpoczyna się doroczny festiwal sztucznych ogni, który trwa do grudnia. Jeśli wybieracie się zimą oglądać Niagarę, będzie to nie lada atrakcja. Festiwal sztucznych ogni nad wodospadami Niagara Czy wciąż warto odwiedzić Wodospad Niagara? Wodospad Niagara – widok od strony kanadyjskiej Wielu turystów twierdzi, że komercjalizacja wodospadu posunęła się zbyt daleko. Oskar Wilde zażartował nawet, że Niagara wywarłaby na nim większe wrażenie, gdyby wodę puszczono do góry – chyba tylko tego nie zrobiono jeszcze dla turystów. Wszystkie inne możliwości zostały już wykorzystane. Samo miasteczko Niagara Falls jest nadal zadymione, podstarzałe i odrapane mimo wysiłków lokalnych władz zmierzających do poprawy wizerunku tego sławnego na całym świecie miejsca. Obecnie teren wokół wodospadu zaczyna bardziej przypominać Las Vegas niż atrakcje przyrodniczą. Za sprawą wielkich sieci hoteli, restauracji i punktów usługowych, turyści znajda tu wszelkie przyjemności (po stronie kanadyjskiej i amerykańskiej działa nawet kasyno). Po stronie amerykańskiej, oprócz wodospadu i atrakcji z nim związanych w okolicy niewiele jest do zwiedzenia. Jego sąsiad za granicą – kanadyjski Wodospad Niagara jest co prawda położony w bardziej „nowoczesnej oprawie”, lecz także nie przedstawia większej atrakcyjności dla turystów oprócz ładniejszego widoku na całą „podkowę” Niagary. Jeśli już pojawicie się po stronie Kanady polecam zobaczyć wodospad z wieży obserwacyjnej Skylon Tower. Wodospad Niagara przekroczenie granicy kanadyjskiej. Aby zobaczyć wodospad z nieco innej (tej ładniejszej perspektywy) polecam również punkty widokowe znajdujące się po stronie kanadyjskiej, oraz jedną atrakcję: wycieczkę „Za wodospadem Niagara” – o której wspomniałem powyżej. Przejście na kanadyjską stronę wodospadu Niagara na szczęście nie jest trudne. Aby przekroczyć granicę musicie udać się na kładkę dla pieszych znajdującą się na Tęczowym Moście (Raibow Bridge), przygotować paszport i trochę pieniędzy (można płacić dolarami amerykańskimi) do wydania na poszczególne atrakcje. Wodospad Niagara tak wygląda kładka dla pieszych- przejście na stronę kanadyjską mostem Rainbow Bridge Samo przekroczenie granicy USA – Kanada nad Niagarą nie jest trudne. Wystarczy, że macie w paszporcie wbitą wciąż aktualną wizę do USA lub autoryzację ESTA. Przy przekraczaniu granicy należy uiścić symboliczną opłatę $ Odprawa graniczna w okienku to tylko formalność, która trwa niecałe 5 minut. Nie jest wymagane posiadanie wizy kanadyjskiej ani wypełnienie dokumentów eTA (Eectronic Travel Authorization). Jeśli chcecie przejechać samochodem na stronę kanadyjską należy w czasie procedury wynajęcia samochodu w USA zgłosić to w wypożyczalni. Generalne nie powinno być żadnego problemu z przejazdem samochodem wynajętym na terenie USA do Kanady. Bardzo ładny widok na Wodospad Niagara z mostu Rainbow Bridge SKORZYSTAJ Z MOJEGO PORADNIKA I ZAOSZCZĘDŹ DO $300 PODRÓŻUJĄC PO USA Niagara – mapka atrakcji turystycznych Po obejrzeniu Wodospadu Niagara oraz wszystkich jego dopływów ze wszystkich możliwych stron, nie ma powodu, by zostać tu na dłużej niż jeden pełny dzień. Zdecydowanie więcej atrakcji znajduje się w Nowym Jorku. Tutaj będziecie potrzebować co najmniej trzy dni aby zobaczyć symbole Ameryki. NIE WYJEŻDŻAJ DO USA ZANIM NIE PRZECZYTASZ TEGO PORADNIKA! 90 stron praktycznych porad dotyczących przygotowania do podróży, wynajęcia samochodu, zwiedzania, rezerwacji noclegów, zakupów, poruszania się i odkrywania Ameryki na własną rękę.